Hệ thống công nghệ hiện đại ngày càng phát triển và được ứng dụng rộng rãi trong rất nhiều trong đời sống. Không chỉ vậy, trong bóng đá hiện nay cũng đã xuất hiện công nghệ VAR nhằm hỗ trợ trọng tài trong việc quản lý các trận đấu. Vậy, công nghệ VAR là gì? Hãy tìm hiểu vấn đề này trong bài viết dưới đây của chúng tôi nhé.
Nội dung chính
Công nghệ VAR và những điều cần biết
Trong công nghệ VAR, từ VAR là từ viết tắt của Video Assistant Referee, đây là công nghệ hỗ trợ cho trọng tài trong các trận đấu tại FiFa World Cup 2018. Nhờ có công nghiệp VAR, các trọng tài sẽ có thể tránh được những tình huống sai lầm khi đưa ra các quyết định ở trên sân.
Ví dụ như sẽ có những tình huống mà mọi người đều thấy được tuy nhiên trọng tài, do một lý do nào đó không thể thấy được; hoặc khi có một va chạm xảy ra không thể xác định được đó là vô tình hay cố ý phạm lỗi thì trọng tài thường sử dụng đến công nghệ VAR này để xem xét và quyết định. Đây cũng chính là nguyên nhân ăn mà công nghệ VAR ra đời để khắc phục những tình huống gây tranh cãi khi trọng tài đưa ra một quyết định.
Công nghệ VAR của nước nào
Ban đầu, công nghệ này là một phần trong dự án của KNVB– Hiệp hội Bóng đá Hoàng gia Hà Lan với mục đích nhằm tạo nên một cuộc cách mạng giúp cho trọng tài trong các trận bóng đá không mắc phải những sai lầm gây nhiều tranh cãi.
Ý tưởng này được đón nhận nhiệt tình bởi chủ tịch và các thành viên của hội đồng FIFA văò năm 2015. Tuy nhiên, thời điểm này nó vẫn chưa được thông quavới các trận cầu đỉnh cao mà mới chỉ chạy thử nghiệm tại giải Hà Lan.
VAR được thử nghiệm lần đầu tiên trong trận đấu lớn vào năm 2016 ( 2 trận giao hữu giữa Ý vs Tây Ban Nha và Ý vs Đức)
VAR được sở dụng trong các giải đấu nào?
Năm 2017, công nghệ VAR đã đi vào hoạt động thử tại nhiều giải bóng đá tầm cỡ như Seria A (Ý), League Cup và FA Cup (Anh), Primeira Liga (Bồ Đào Nha) và Bundesliga (Đức). Tuy bị mổ xẻ với rất nhiều sau sót cũng như dễ khiến người xem đứt mạch cảm xúc của một trận cầu nhưng nó vẫn chính thức được áp dụng tại Worldcup 1 năm sau đó thay thế công nghệ goal line ( WC 2014). VAR cũng được sử dụng tại Asian Cup 2018.
Tại Asian Cup 2019, ĐT Việt Nam cũng đã được sử dụng công nghệ này lần đầu tiên.
Tuy vậy, thời điểm này, FIFA cho biết VAR chỉ là một biện pháp hỗ trợ tổ trọng tài nhằm để sửa sai khi trọng tài chính có những quyết định ảnh hưởng lớn đến trận đấu như lỗi trong tình huống ghi bàn, thổi phạt đền, thẻ đỏ trực tiếp…
Khi nào cần dùng VAR trong bóng đá?
Một số tình huống cần phát sử dụng công nghệ VAR trong một trận cầu có thể kể đến các lỗi liên quan đến quả đá phạt 11m, quyết định thẻ đỏ và lỗi ghi bàn.
- Bàn thắng hợp/ không hợp lệ: Khi 1 đội có khiếu nại khi đội bạn ghi bàn, trọng tài có thể sử dụng VAR để check lại lỗi việt vị, kéo áo hay các lỗi khác nếu có để phân xử.
- Những tình huống dẫn đến đá phạt Penalty: Trọng tài chính có thể tham khảo VAR trước khi quyết định thổi phạt hay không trong vòng cấm 11m.
- Nhầm lẫn cầu thủ trên sân: Trường hợp này tuy không thường xuyên nhưng cũng đã từng xảy ra ( VD trong trận đấu giữa Arsenal và Chelsea, trong tài bất ngờ thổi phạt sau người khi quyết định đuổi Kieran Gibs ra khỏi sân thay vì cầu thủ phạm lỗi Oxlade Chamberlain bởi cả hai có mái đầu cua tương tự.
- Thẻ đỏ trực tiếp: VAR có thể thấy rõ những tiểu xảo, hành vi bạo lực có thể dẫn đến tình huống thẻ đỏ trực tiếp trên sân thay vì nhận định bằng mắt thường có thể có điểm mù của trọng tài.
Có giới hạn sử trọng VAR trong một trận cầu không?
Nhìn chung, FIFA không đặt ra giới hạn sử dụng công nghệ này trong 1 trận bóng đá. Nếu như trọng tài thấy cần thiết khi có những tình huống thuộc 1 trong 4 điều vừa nêu ở trên thì có quyền xem lại video quay chậm. Lúc này, trọng tài sẽ đi về phía sau của đường pitch để xem lại các video cùng tổ trợ lý để từ đó đưa ra quyết định cuối cùng.
Tuy nhiên, không phải cứ gặp các tình huống trên thì bắt buộc phải xem lại VAR, trọng tài chính trên thực tế hoàn toàn có thể đưa ra quyết định mà không cần tham khảo lại video quay chậm.
Tổ trợ lý VAR được đặt ở đâu?
Ta có thể thấy các hình ảnh VAR trong 1 căn phòng chứ các dữ liệu được quay bởi hệ thống camera ở các góc của khán đài được truyển tới cực nhanh bằng mạng cáp quang. Đây là khu vực đánh giá của trọng tài hay viết tắt là RRA
Trong World Cup 2018, có tới 33 camera được sử dụng gắp quanh sân nhằm đảm bảo thu lại được những hình ảnh chất lượng cao nhất để kiểm tra tính công bằng của trận đấu.
Ký hiệu và thuật ngữ sử dụng trong VAR
Ký hiệu của trọng tài
- Xin ý kiến từ tổ trợ lý video: Khi trọng tài trên sân muốn xin ý kiến của tổ VAR thì họ sẽ ra ký hiệu bằng cách đưa tay lên tai. Lúc này, trận đấu sẽ tạm dừng để trọng tài có thể trao đổi qua radio liên lạc với tổ trọng tài video
- Xem lại hình ảnh trực tiếp: Trọng tài sẽ làm ký hiệu vẽ khu chữ nhật dưới đây khi muốn xem lại những hình ảnh gây tranh cãi trên sân trong khu vực RRA
Các thuật ngữ và viết tắt
Các thuật ngữ được sử dụng khi dùng VAR mà bạn cần biết:
- OFR: Sử dụng khi có một sai lầm rõ ràng mang quyết định chủ quan của trọng tài chính – xem xét lại quá trình xảy ra theo khuyến nghị của VAR
- RO: Phát lại video từ góc độ tốt nhất để đưa ra quyết định chính xác
- RRA: Khu cực đánh giá của trọng tài, nơi diễn ra quá trình OFR
- VAR: nhóm trọng tài trợ lý video có vai trò kiểm tra các sự cố và đưa ra khuyến nghị xem lại video cho tổ trọng tài chính
- VOR: Phòng vận hành video, nơi nhóm VAR sử dụng để theo dõi diễn biến trên san qua video. VOR sẽ đặt ở vị trí tập trung, phía sau đường pitch và gần sân nhất có thể.
Công nghệ VAR trong thực tế
Công nghệ VAR được sử dụng lần đầu trong trận World Cup 2018 được tổ chức tại Nga để xem xét các trận đấu. Công nghệ này được kiểm soát bởi 13 trọng tài phụ hãy còn gọi là các trợ lý video.
Với tầm bao quát của mình thì dù trận đấu đó diễn ra tại đâu thì những trọng tài này đều có thể ngồi trong một trung tâm đặc biệt tại Moscow để quan sát trận đấu thông qua một hệ thống màn hình được quay trực tiếp từ sân đấu. Trong đó sẽ có một trợ lý được chọn cho từng trận đấu và người này sẽ cùng với đội ngũ ba trợ lý khác thực hiện những nhiệm vụ quan sát ở trên sân thi đấu.
Ở trung tâm đặc biệt này, các tín hiệu sẽ được quay trực tiếp từ sân vận động bao gồm toàn cảnh khi trận đấu đang diễn ra cũng như các pha quay chậm. Nếu trong quá trình xem xét phát hiện ra lỗi bị bỏ qua thì các trợ lý video sẽ thông báo cho trọng tài chính hoặc đôi khi trong tài chính điều hành trận đấu sẽ tìm sự góp ý của những trợ lý video này nếu cảm thấy khi cần xem xét lại pha phạm lỗi của các cầu thủ.
Tuy nhiên, công nghệ VAR chỉ là công cụ hỗ trợ cho trọng tài và người đưa ra quyết định cuối cùng sẽ là trọng tài chính. Công nghệ VAR chỉ được áp dụng trong một số trường hợp nếu như: Bàn thắng và những tình huống dẫn đến bàn thắng của hai đội có xảy ra tranh chấp; Nhầm lẫn cầu thủ ở trên sân; Các tình huống dẫn đến thẻ đỏ trực tiếp hoặc phạt đền và những tình huống dẫn đến phạt đền xảy ra tranh chấp.
Khi trong trận đấu xảy ra một trong các trường hợp trên thì trong tài chính sẽ ra tín hiệu với các trọng tài phụ của công nghệ VAR ở trong trung tâm kiểm soát, yêu cầu họ xem lại video quay chậm pha bóng mà trọng tài chính không thể quan sát và phán đoán kịp. Mặc dù ý nghĩa của việc áp dụng công nghệ này vào trong trận đấu nhằm giúp các trọng tài đưa ra được những quyết định công bằng nhất để tìm được đội bóng xứng đáng giành chiến thắng. Tuy nhiên, hiện nay công nghệ VAR này cũng gây ra rất nhiều tranh cãi.
Video: VAR đã thay đổi bóng đá thế nào?
Có nhiều người cho rằng, vì công nghệ này sẽ khiến cho trọng tài phải dừng trận đấu để xem lại băng ghi hình làm mất thời gian cũng như làm mất đi những cảm xúc tự nhiên của bộ môn thể thao bóng đá này đưa lại, bởi vì tranh cãi cũng là một phần rất quan trọng tạo thêm nét hấp dẫn cho môn thể thao vua này. trong Suzuki World Cup 2018 thi công nghệ này đã được áp dụng rất nhiều trong các giải đấu lớn trên thế giới cũng như trong khu vực.
Trên đây là những lý giải của chúng tôi về Công nghệ VAR là gì? Hy vọng, với bài viết này của chúng tôi có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về công nghệ VAR này và lý do mà loại công nghệ này ra đời.
Đọc thêm: Pressing là gì?
